Niet aangeboren hersenletsel

Het is zondag 16 december 2018 als Guus naar het UMCG gebracht wordt met de diagnose: schedelbasisfractuur, gekneusde long en een gescheurde milt. De gekneusde long en gescheurde milt zijn inmiddels met rust genezen. De schedelbasisfractuur heeft daarentegen zeer vergaande consequenties, zoveel zelfs dat Guus hier dagelijks hinder van ondervindt.

Diffuse axonale injury
Guus heeft ‘diffuse axonale injury’ (DAI), wat is ontstaan door een hersenkneuzing. Een hersenkneuzing is een ernstige vorm van traumatisch hersenletsel waarbij het hersenweefsel beschadigd is geraakt. Diffuus letsel ontstaat bijvoorbeeld na een auto-ongeluk waarbij de hersenen geschud zijn. Dit veroorzaakt schade aan de verbindingen tussen zenuwcellen. Dit soort schade is over een groter deel van de hersenen verspreid, er zijn geen duidelijke grenzen.

Niet aangeboren hersenletsel
De een met een hersenkneuzing herstelt (bijna) volledig en de ander kan blijvend ernstige uitdagingen houden. Het is moeilijk te voorspellen wanneer en waarom iemand bepaalde klachten ervaart en hoe lang ze zullen aanhouden. Plaats en omvang van het letsel zijn factoren die hierop van invloed zijn. De uitdagingen die kunnen ontstaan door niet aangeboren hersenletsel zijn onderverdeeld in categorieën: fysiek, emotioneel, cognitief en psychosociaal.

Het grote misverstand
Het brein ontwikkelt zich tot en met het 24ste levensjaar. Men dacht lange tijd dat kinderen makkelijker herstelden van hersenletsel dan volwassenen. Het omgekeerde is echter waar: hersenschade op jonge leeftijd kan het ontwikkelproces verstoren. Het is een feit dat kinderen en jongeren minder lang de tijd hebben gehad om vaardigheden te leren en kennis te ontwikkelen om later op terug te kunnen vallen. Het begrip Growing into deficit betekent dat bij kinderen en jongeren de gevolgen van hersenletsel pas na verloop van tijd aan het licht komen. Dat kan komen omdat een bepaald hersengebied waar letsel in opgetreden is pas in een latere levensfase tot ontwikkeling komt. Het komt ook omdat er meer eisen en vaardigheden verwacht worden van opgroeienden vanuit school, studie, maatschappij en het leven, dan dat er van een kind verwacht wordt.

Neuroplasticiteit
Hersencellen (neuronen) en de onderlinge verbindingen veranderen. Daardoor kunnen we nieuwe dingen leren en onthouden. Een stimulerende omgeving en lichaamsbeweging kunnen positief bijdragen aan het proces van aanmaak van nieuwe hersencellen. Nieuwe hersencellen worden selectief toegevoegd aan de hersenschors (cortex) van de temporale en frontale kwab. Er is een deel herstel en een deel blijvende schade. Met motivatie/doorzettingsvermogen alleen kom je er niet. De uitspraak: ‘willen is kunnen’ gaat niet altijd op voor mensen met hersenletsel. Het is goed om te blijven prikkelen en het oefenen te stimuleren. Ook na vele jaren kan er nog vooruitgang geboekt worden.

Revalidatie
Guus staat helemaal aan het begin van de revalidatie. Hij heeft de lat hoog liggen. Een hele lijst met doelen moet nog afgevinkt worden. Wij begeleiden, volgen en ondersteunen hem op deze lange kronkelige weg vol met hobbels.